Şiddetli egzersiz sırasında, havadaki kirleticilerden daha çok etkileniyoruz. Bunların hem performansa, hem de sağlığa etkilerini özetlemeye çalıştım:
Hava kirliliğinden bahsederken dikkate aldığımız farklı parametreler var: Karbonmonoksit (CO) , 10 µm'nin altındaki partiküller yani “PM10”, Ozon, sülfür dioksit ve dahası.
- Kan CO düzeyi yüksek olduğunda sportif performans kesinlikle olumsuz etkileniyor çünkü kandaki oksijenin kas dokuya verilmesi zorlaşıyor. Bu etki kalıcı değil, temiz havada 3-4 saat geçirdiğinizde vücuttaki CO’in yarısı temizleniyor. Kapalı alanda CO birikimi daha tehlikeli.
- Ozon: Yazın düzeyi kışa göre yüksek. Sıcak şehirlerde gün içindeki düzeyi de değişiyor. Öğlen daha yüksek. Diğer havayı kirleten maddelerin aksine ozon, kırsal alanda daha önemli bir sorun. Uzun süreli maruziyette (3-4 saatlik egzersiz) akciğer kapasitesinde ve egzersiz performansında olumsuz etkiler oluşturabiliyor.
- PM10: 10 mikrometreden küçük parçacıklar, akciğerin derinliklerine kadar ulaşabildiği için önemli. Şehirlerin PM10 düzeyleri ile ölüm oranları arasında direkt bir ilişki var. Yağmurlu ve rüzgarlı havalarda PM10 düzeyleri daha düşük oluyor.
- Sülfür dioksit: Astımlı kişiler açık havada spor yapacağı zaman önemli çünkü hava yollarını tahriş ediyor. Astımınız yoksa şimdilik sülfür dioksit için endişelenmeye gerek yok gibi duruyor.
Öneriler:
- Trafikten uzakta antrenman yapın.
- Müsabakalara giderken, özellikle hava kirliliğinin çok olduğu ülkelerde, yoğun trafik olan yolları tercih etmeyin. Kapalı alanda (araç içinde) CO birikimi daha fazla olacağı için müsabakaya giden yolda geçirdiğiniz süre birkaç saat sonraki performansınızı olumsuz etkileyebilir.
- Doğada spor yaparken ozondan korunmak için sabah erken ya da akşam üstü saatlerini tercih edin, öğlen saatlerinden kaçının.
- Ultraendurans sporcuları hava kirliliğinin etkilerine en çok maruz kalanlar arasında, bu sporcu grubunun özellikle dikkat etmesi gerekiyor.
Hava kirliliği gittikçe artan bir sorun. Ülkelerin sıkı tedbirler alması şart.
Spor yaparken ciğerlerimize derin derin temiz hava çekemedikten sonra ne anladım ben bu işten?
Herkese sağlıklı, bol hareketli günler 🤸♀
Kommentare